Amritsar

Gisteren aan het begin van de avond was het gestopt met regenen en hadden we dus besloten alsnog eventjes de stad in te gaan. We waren nog maar amper boven om onze schoenen aan te trekken of het begon weer te regenen. De rest van de groep was toen al samen met Hanneke vertrokken, ondanks het feit dat het water op dat moment nog ruim 10 cm hoog stond. Wanneer ik zeg regenen bedoel ik eigenlijk een wolkbreuk. De straat was net weer zichtbaar maar je zag hem gewoon weer vollopen. Toch maar naar beneden gelopen maar ook de beide andere dames hadden zoiets, dat gaan we dus maar niet doen. Johan had echter een dringende reden om naar buiten te gaan, gebrek aan sigaretten. In de tijd dat hij weg was begon het alleen maar harder te regenen. Anja had het al over een walvis die aan zou gaan spoelen. Nou toen Johan terug kwam was het ook net alsof hij een walvis was, zo nat……. Alleen het deel dat bedekt was door de regenjas was nog redelijk droog, de rest was niet alleen nat door de regen maar ook door een langsrijdende motor, rijp voor een wasbeurt dus. De rest van de avond dus maar een spelletje doen.
Vanmorgen vroeg wakker en dus maar besloten vroeg op te staan voordat het druk op straat zou worden. We zijn rond half acht vertrokken richting de gouden tempel. Dat is letterlijk een tempel die deels van goud is. In het heilige middelste deel is 750 kilo goud verwerkt en er is op een hele schitterende manier een soort mozaiek van bloemen, vogels en planten ingelegd in marmer. Dat dan zowel op de grond als op de muren, echt schitterend vakmanschap.
Waar we binnen kwamen moesten we onze hoofden bedekken en schoenen uittrekken. Die kon je afgeven en dan kreeg je een token zodat je ze later ook weer terug kon krijgen. De tas moest ook worden afgegeven en daarbij hetzelfde verhaal. Overigens is dat alles wel gratis! Bij de echte ingang van de tempel moest je met je voeten door een bad lopen zodat je met schone voeten naar binnen ging. Omdat het gisteren zo had geregend lagen overal kleden zodat je niet uit kon glijden. Er waren redelijk wat mensen maar het was er heel rustig en sereen. Er werd de hele tijd voorgelezen uit het heilige boek van de Sikh, de Guru Granth Sahib. De verzen die worden voorgedragen zijn op twee hoeken in het complex van grote schermen in het Hindi en Engels mee te lezen. Er is een mogelijkheid om in de ‘vijver’, de Amrit Sarovar, die om het heiligste deel ligt, een bad te nemen. Dat schijnt je van allerlei dingen te genezen. Voor vrouwen zijn er op een aantal plekken speciale hokjes, de mannen doen het gewoon zichtbaar. In het complex zie je marmeren inscriptieplaten met namen van mensen die overleden zijn en/of door de Engelsen zijn gedood. Vaak is daarbij dan ook een donatie gedaan, staat vaak ook vermeld. Nadat we driekwart van de vijver rond hadden gewandeld kwamen we bij de ingang van het heilige gouden deel. Daar mochten we ook gewoon mee naar binnen. Wordt wel een beetje geleid om te voorkomen dat er te veel mensen in één keer het heiligdom binnen willen gaan. In dit deel zitten de mensen die onder begeleiding van muziek de verzen uit de Guru Granth Sahib reciteren. Ook zit er iemand die het geld dat wordt gegeven op een hoopje te vegen. Overigens is het overal brandschoon. Nadat je door dit deel bent heengelopen loop je naar buiten en kun je om de rest van het heiligste heenlopen en krijg je heilig water aangeboden. Niet voorbehouden aan Sikhs maar voor iedereen. Dan wandel je verder rond de Amrit Sarovar naar de uitgang. Natuurlijk wel eerst tas en schoenen ophalen. Wel grappig is het feit dat veel mensen graag met je op de foto willen, er lopen niet echt heel veel toeristen rond terwijl je dat wel zou verwachten.
Binnen het complex is ook nog het Sikh museum aanwezig, daar zie je voornamelijk schilderijen van beroemde Sikh en foto’s van mensen die monsterlijk zijn vermoord.
Tegen de tijd dat we dat hadden gezien was het eigenlijk méér dan tijd voor het ontbijt en zijn we het complex uitgewandeld. Op weg naar iets te eten kwamen we Hanneke en 2 dames van de groep tegen die onderweg naar de tempel waren. In de tussentijd was het echt flink drukker geworden. Eten hebben we bij Café Coffee gedaan, niet geweldig maar ja, je moet toch wat.
Vlak bij het tempelcomplex ligt de Jallianwala Bagh, tegenwoordig een mooi aangelegde tuin, in het begin van de 2-ste eeuw gewoon een stuk gemeenschappelijke grond waar de achterkant van een aantal huizen op uit kwam. Omdat er een aantal Engelse bankmanagers en een groot aantal demonstranten waren omgekomen tijdens stakingen was Reginald Dyer, brigadier-generaal, naar Amritsar gestuurd om de orde te herstellen. Op 13 april 1919 waren er op de Jallianwala Bagh 5000 mensen verzameld om te protesteren. Met 150 militairen heeft Dyer het vuur op deze mensen geopend waarbij er 400 omgekomen zijn en 1500 gewond geraakt. Een deel van hen zijn in de daar aanwezige bron gesprongen omdat ze gewoon nergens naar toe konden. Nu is de tuin mooi aangelegd maar de muren waarin de kogelgaten zitten zijn nog steeds aanwezig. Ook staat er een eeuwige vlam om nooit te vergeten wat er daar is gebeurd. In tegenstelling tot het tempelcomplex is dat geen plek waar het rustig en sereen is, terwijl dat wel de intentie is.
Hierna wat rondgestruind in de omgeving, ongelofelijk wat je allemaal ziet. De beroepen zijn zo ongeveer per straat verdeeld, houtbewerkers, stof verkopers, sari verkopers, huishoudelijke spullen en dat alles onder oorverdovend getoeter en gedrag van allerlei verkeersdeelnemers. Je moet echt de hele tijd goed opletten omdat je anders je voeten niet veilig bent. Inmiddels is het weer heel dreigend buiten maar tot dusver zet het nog niet door. Wanneer het zo blijft vertrekken we rond kwart over 4 richting de border closure ceremony aan de Indiaas-Pakistaanse grens.
Nou de ceremonie hebben we overleefd. Veel hanegekraai en arm- en beengezwaai, wel komisch om te zien. Wij zaten natuurlijk aan de Indische kant en hadden maar beperkt zicht op de Pakistaanse kant. Beide partijen droegen een ceremonieel uniform, India kakhi met rood en Pakistan zwart met rood en iets traditioneler. Dat van India was heel Engels georiënteerd tot de puttees aan toe, dat zijn die rare leren slobkousen over de schoenen. De kokardes op de mutsen waren wel 30 cm hoog en ook ongeveer zo breed, overdreven hanekam zullen we maar zeggen. Voor de rest veel nationalistische leuzen en muziek. Soort van wie heeft de grootste……. Nadat de vlaggen waren gestreken, natuurlijk precies gelijk want je kunt niet onderdoen voor de ander was het tijd om te vertrekken. Er werd een touw over de straat gespannen om te voorkomen dat er een stampede op de grens ontstond. Er zaten namelijk Indiërs recht tegenover de grens en die wilden recht op de grens afstormen. Het grootste deel van de mensen zat op tribunes langs de straat waar het geheel zich afspeelde. Om te voorkomen dat die mensen onder de voet gelopen werden was dat touw bedoeld. Het was grappig om te zien maar voor mij hoeft het niet herhaald te worden.
Vannacht om kwart over 3 op want om kwart over 4 vertrekken we richting de trein voor onze reis naar Delhi.